op Over Ons

Als onderdeel van het NXT-ontwikkelprogramma, volgden de NXT-adviseurs een workshop van Freek Peters, hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg en organisatieadviseur bij de Galan Groep. Tijdens de workshop stond het kleurenmodel en de bijbehorende methodiek van Insights Discovery centraal. Het kleurenmodel geeft in combinatie met een persoonlijk profiel, inzicht in houding en gedrag van personen. De workshop zorgde voor veel nieuwe inzichten en interessante lessen. Eén daarvan: in sommige gevallen kun je beter niet doen waar je goed in bent.

Over Insights Discovery
Insights is een model met vier basiskleuren die verwijzen naar bepaalde gedragseigenschappen. De afbeelding hieronder laat dit zien. (Bron:https://insightsbenelux.com/insights-discovery/.) Iedereen heeft van alle kleuren iets in zich, maar heeft hierin wel een bepaalde voorkeursstijl. Deze voorkeursstijl zegt iets over hoe een persoon naar de wereld kijkt en het makkelijkst communiceert. Het kleurenmodel biedt een gemeenschappelijke taal om beter inzicht te krijgen in jezelf en anderen. Het wordt dan ook veel gebruikt voor teamontwikkeling en leiderschapstrajecten. Bij het model horen ook een aantal aandachtspunten. Allereerst blijft een model een simplificatie van de werkelijkheid. Het model kan inzichten bieden om jezelf en andere beter te begrijpen, maar is er niet om de complexiteit van de praktijk te vervangen door een simpelere versie van de werkelijkheid. De mens staat centraal, niet het model. Ten tweede is het model niet deterministisch. Je kunt door je leven heen veranderen van kleurenprofiel en bent dus niet voor eens en altijd gebonden aan een bepaalde voorkeursstijl. Tot slot kan het kleurenprofiel nooit als excuus worden gebruikt. Ieder mens heeft alle vier de kleuren in zich: je bént dus nooit één kleur. Met het excuus “ik kan er niets aan doen dat ik altijd te laat ben met mijn urenregistratie, want ik heb maar weinig blauw”, kom je dus niet weg.

Spanning op de diagonaal
Zoals de afbeelding hierboven toont, staat de kleur rood diagonaal tegenover de kleur groen. En de kleur blauw diagonaal tegenover geel. Op deze diagonaal ontstaan in de praktijk nog wel eens spanningen. Een persoon met veel rood, die vaart wil maken en zo snel mogelijk zijn nieuwe businessidee op de markt wil brengen, kan nog wel eens botsten met een persoon met veel groen, die harmonie binnen een groep voorop stelt en eerst wil kijken of het businessidee wel bij zijn/haar persoonlijke waarden past. De spanning ontstaat wanneer de één de ander probeert te overtuigen en hierbij nog sterker vanuit zijn voorkeursstijl gaat reageren: rood kan hierbij doorslaan naar dominant en ongeduldig en groen kan dichtslaan of blijven twijfelen. Meestal zeggen we dat iemand hetgeen moet doen, waar hij/zij goed in is, maar dat is hier dus juist niet het geval. Wanneer je met iemand samenwerkt waarvan zijn/haar voorkeursstijl diagonaal tegenover jouw voorkeursstijl staat, is het juist belangrijk om je eigen voorkeursstijl iets af te zwakken, omdat de kloof anders alleen maar groter wordt. Een ander voorbeeld: Mensen met veel geel houden ervan om flink te brainstormen, honderd ideeën te bedenken en de kaders even los te laten. Dit gaat soms moeilijker samen met mensen met veel blauw die veel waarde hechten aan juistheid, details en duidelijke kaders. Om toch samen te komen, is het dus belangrijk om even niet te doen waar je goed in bent. Mensen met veel geel doen er in dit geval goed aan om ook wat feiten toe te voegen en de ander de tijd te geven om over de ideeën na te denken. De mensen met veel blauw zouden daarnaast nog even kunnen wachten met argumenten over haalbaarheid en het vragen naar specifieke details.

In theorie klinkt het allemaal redelijk logisch, maar de praktijk blijft weerbarstiger. Het gebeurt vaak genoeg dat we (een beetje) doorslaan in onze voorkeursstijl, waardoor we onze beoogde resultaten tijdens een gesprek of project niet halen. Het begint ook hierbij met bewustzijn: in welke voorkeursstijl herken jij jezelf? Wat gebeurt er als je een slechte dag hebt en daarin een beetje doorslaat? En welk effect heeft dit op jouw klant, collega of kennis? Denk er eens rustig over na en doe bij tegengestelde voorkeursstijlen even niet waar je goed in bent!